ક્યાં જવાનું ને શું કરવાનું હવે ?
ક્યાંય જઈ ના શકાય : શું ત્યાં જવાનું ?
એટલે કે
શું બેસી રહેવાનું અહીં ને અહીં ?
કહો હવે શું કરવાનું ?
આમ કરવાનું ને તેમ કરવાનું !
એટલે કે બધું બંધ કરી દેવાનું ?
તો પછી – શું કરવાનું ?
.
તરવાનું કે ડૂબવાનું ?
તરી શકાય તો તરવાનુ; નહીં તો પછી;
ડૂબી જવાનું ?
ડૂબવાનું પોતાના જ ગાઢ-પ્રગાઢ અંધકારમાં ?
અને હા; તરતાં તરતાં પહોંચાય કિનારે;
તો સમજો; મળી ગઈ દુનિયા !
ડૂબો તો સમજો;
કાશ ! છુટ્ટી ગઈ દુનિયા !
.
ઊડી શકાય તો ઊડવાનું;
પણ તે તો બંધ થઈ ગયું છે વર્ષોના વર્ષોથી !
તો ?
જોઈ રહેવાનું !
બસ ચૂપચાપ જોઈ રહેવાનું !
બીજાં પંખીઓ ઉડતાં હોય તેને;
જોઈને ઊડવાનું !
વધુમાં શું કરવાનું ?
.
થોડાંક થાકી ગયેલાં પંખીઓને સ્મિત આપવાનું
કેટલીક રડતી આંખોમાં આંખ ભોંકીને; પ્રેમ આપવાનો !
-પરાજિત સ્ત્રીઓને આંખ મિચકારીને;
પુનર્વિજયનું સ્વપ્ન આપવાનું !
-ઇજાગ્રસ્ત મિત્રોની પાટાપીંડી કરવાની;
અને ?
યુદ્ધમાં ફરી ફરીને ઊભા રહેવાનું;
લડવાનું
ફરી ફરીને લડવાનું અને પછીથી
હારી જવાનું !
હારીને જીતી જવાનું ?
.
લગભગ એટલે લગભગ :
કૈંક આવું બધું કરતા રહેવાનું;
ને કરતા પણ રહેવાનું !
ન કરતા પણ રહેવાનું !
કોઈ ન રાખતું હોય તો કેમ રહેવાનું ?
આમ કરતાં જવાનું ને રહેવાનું !
.
( પ્રફુલ્લ પંડ્યા )