પવિત્ર મંગલ શક્તિ,

તમારા સહવાસમાં મને શાંતિ, આનંદશક્તિનું જે વાતાવરણ મળે છે એની મને જરૂર છે.

મારી આસપાસ તમારો દિવ્ય પ્રકાશ છવાઈ ગયો છે એનો મારે અનુભવ કરવો છે. મારે તમારી પાસેથી વહી રહેલા અઢળક પ્રેમના ધોધને માણવો છે.

તમારા સાંનિધ્યમાં હું મારો દરેક વિચાર, માન્યતા, સમજણ, ગ્રહણશક્તિ, જીવનનું દર્શન અને મને મારી એકલતા, મૂંઝવણ, હતાશા, દુ:ખની લાગણી ને જે મદદ કરે એ સર્વ હું તમારા ચરણે ધરું છું.

હું તમારી સંનિધિમાં રાહત, શાંતિ, આનંદ અનુભવું છું- જ્યારે હું એકત્વ અનુભવું છું.

કૃતજ્ઞતાથી સભર હૃદયે હું તમને નમન કરું છું અને આભાર માનું છું.

ઓ મંગલમય શક્તિ તમારો કેટલો અને કેવી રીતે આભાર માનવો !

( ઇયાન્લા વાન્ઝાન્ટ, અનુ. આશા દલાલ )

દૈ ટકોરા, ફકીર આવ્યો છે,
દ્વાર ખોલ્યા ? કબીર આવ્યો છે.

મનને, ઉજાળવા, દીવા જેવો,
જ્ઞાનનો એ અમીર આવ્યો છે.

વિશ્વ આખું બને સુગંધી, બસ-
બાગ લઈને સમીર આવ્યો છે.

ભાગ્યમાં ક્યાં હતું ભજન ગાવું,
શબ્દ પાછો અધીર આવ્યો છે.

કંઠ : કોયલ ભલે મૂકે છુટ્ટો,
જીવ જન્મ્યે બધિર આવ્યો છે.

દ્વાર ખોલ્યાં, અતિથિ સામે,
વાયરો પણ મદિર આવ્યો છે.

( હર્ષદ ચંદારાણા )

અહીં ના તો શબરી, ન શ્રી રામ મળશે,
છતાં બોરના ભાવ બેફામ મળશે.

અહીં દુશ્મનીના બધા માર્ગ ભરચક,
અને પ્રેમના પંથ સૂમસામ મળશે.

અહીં તમને દેખાય એ તો અલગથી,
ન દેખાય એવાંય અહીં ડામ મળશે.

અહીં મોતનું સાચું કારણ જો પૂછો,
ફક્ત જિંદગીનું બધે નામ મળશે.

અહીં શ્વેત, લીલ્લો, પીળો, લાલ, ભગવો,
ધજામાં બધા રંગ બદનામ મળશે.

( ડો. મનોજ એચ. જોશી ‘મન’ )

દીવાલોની પારનાં અજવાળાંને પામવાની
મથામણમાં
મારી ચીમની બુઝાવી નાખવી
મને મંજૂર નથી.

મને મંજૂર નથી
આ પાર કે તે પારની
સંતાકૂકડીની રમત.

મારે માણવા છે
આ પારની દુનિયાના બધા સૂર્યોદય
બધા સૂર્યાસ્ત
બધી આવનજાવન દિવસ અને રાતની.

મારી નાનકડી ચીમનીની
જ્યોત નાનકડી
ટમટમતી
રાખવી છે મારે.

( જયા મહેતા )

તડકો, તમસ કે કંકુ, કાજળ શું જોઈએ છે ?
આ રેત, ફૂલ, વાદળ, મૃગજળ શું જોઈએ છે ?

ચોખા, કપૂર, સ્વસ્તિક, શ્રીફળ શું જોઈએ છે ?
લે છીંક, સ્મિત, ડૂમો, દંગજળ શું જોઈએ છે ?

અશ્વત્થ, આંબો, આવળ, બાવળ શું જોઈએ છે ?
સંભવ, અપેક્ષા, શુકન, અંજળ શું જોઈએ છે ?

પગરવ-પ્રતીક્ષા-અવઢવ-અટકળ શું જોઈએ છે ?
ચહેરો, છબિ, અરીસો, કાગળ શું જોઈએ છે ?

ઝંઝા, જુવાળ, જ્વાળા, ઝાકળ શું જોઈએ છે ?
અવસાદ, ગમ, ઉમળકો, છળ, બળ શું જોઈએ છે ?

( કરસનદાસ લુહાર )

જન્નતી પૈગામ આવે તો ગઝલ લખ,
હૂર સાથે નામ આવે તો ગઝલ લખ.

કૃષ્ણ હૈયે ને મુહંમદ નામ હો કે,
કાશી-કાબા ધામ આવે તો ગઝલ લખ.

હોઠ પર મૂંગી રૂબાઈ બોલવા દે,
ત્યાં ઉમર ખય્યામ આવે તો ગઝલ લખ.

સ્મિતની સ્મૃતિ ઝરુખે જોઉં છું હું,
આંસુ ખુલ્લેઆમ આવે તો ગઝલ લખ.

શબરી ઊભી બોરની મીઠાશ લૈને,
ત્યાં અચાનક રામ આવે તો ગઝલ લખ.

શબ્દનો ‘બેન્યાઝ’ ઢળતો સૂર્ય નભમાં,
ત્યાં ગઝલની શામ આવે તો ગઝલ લખ.

( બેન્યાઝ ધ્રોલવી )

પ્રકૃતિના જીવોનાં સાવ મન સરળ આપ્યાં,
માત્ર માણસોનાં મન કેમ તેં અકળ આપ્યાં.

ઉમ્રભર રહ્યાં તરતાં-તોય તળ નથી પહોંચ્યાં,
પોપચાંનાં ઉંદાણો કેટલાં અતળ આપ્યાં.

આપણા હિસાબો લ્યો સાવ થઈ ગયા સરભર,
તેં મને વમળ આપ્યા મેં તને કમળ આપ્યાં.

તારી મહેરબાનીને ઝંખીએ જનમ આખો,
એટલાં જ માટે તેં ક્યાં તરસને તળ આપ્યાં.

કાચઘરમાં લોકોને તેં ઉતારા દીધા છે,
સાથમાં પરિચય ના પામે એવાં છળ આપ્યાં.

તેં કશું નથી આપ્યું એમ ક્યાં હું કહું છું હું,
જળ જરૂર આપ્યાં પણ બંધિયાર જળ આપ્યાં.

એ જ એક વાતે તેં ઓશિયાળ કીધો છે,
શબ્દ આપી ‘સાહિલ’ને વિશ્વ તેં સકળ આપ્યાં.

( સાહિલ )

કવિતાનું
પોત
આમેય સાવ પાતળું
‘સરી જતી રમ્ય વિભાવરી’
જેવું કંઈ નહિ.
વિચારોના તાંતણા
તૂટે
બટકે
આમતેમ
લટકે
ઓળખની
ગૂંથણીમાં
ક્યાંક સાવ ખટકે.
મનના ભાવો
શબ્દોની લગોલગ આવીને
અટકે.
હૈયું, આંખ, હથેળી
ભીંજવે
એક ઝટકે.
મન એકાંતને
ખૂણે
ઝીણું ઝીણું
એકલું
બળે
કટકે કટકે.

( ડો. નેહલ વૈદ્ય )

આભને જાણે અડીને આવ્યા,
શોણલાં ઘોડે ચડીને આવ્યા.

એ જ છે સાચા સખા સાચા સગા,
એક બસ હાકલ પડીને આવ્યા.

હર્ષમાં પણ અશ્રુ ડોકાઈ ગયા,
દુ:ખ અહીં પણ દડદડીને આવ્યા.

આ કસોટી છે કવિતાની ખરી,
શબ્દ પણ અહીં તરફડીને આવ્યા.

કાલ જેનો ભાવ પૂછાતો નહિ,
આજ એ હીરા જડીને આવ્યા.

ના થવાનું થાય છે હમદમ અહીં,
આપણે ઘોડા ઘડીને આવ્યા.

( તુરાબ ‘હમદમ’ )

એ જ માળા, એ જ મણકા, એ જ ભણવાનું હતું,
અર્થ એથી નવ સર્યો, ભલે ને ભણવાનું હતું!

દુ:ખ છે કે દાખલો ખોટો પડી ઊભો રહ્યો,
રીત એની એ જ, કારણ ભૂલ પડવાનું હતું.

એક પછી એક અવઢવે પૂરું થવા દીધું નહીં,
જે હૃદયના ભાવથી, એક મંદિર ચણવાનું હતું!

જ્યાં પ્રેમ છે ત્યાં સર્વ વાતનો સાર પણ આવી ગયો,
પ્રેમમાં હંમેશ ચઢવાનું ને પડવાનું હતું.

આ લોહીના સંબંધમાં આખર શું ખોવાનું હતું ?
હું મને પૂછતો રહયો ને દિલને બળવાનું હતું!

હું ધારતો’તો હાસ્યથી નિષ્પન્ન કશું થૈ જાય તો,
પણ સિકલ બોલી ઊઠી કે ખૂબ રડવાનું હતું!

( પ્રફુલ્લ પંડ્યા )