વર્ષ બદલાયાની, વીત્યાની, નવું શરૂ થયાની સંજ્ઞા સૂચવે છે-ગાંઠ !
ગાંઠનો સંદર્ભ ઘણો જૂનો છે.
ભૂલકણા સ્વભાવવાળી વ્યક્તિને યાદ અપાવવા
રૂમાલમાં ગાંઠ વાળી અપાય
ગાંઠ જુવે ને વ્યક્તિ ગૂંચવાય…વિચાર કરે…
શા માટે હશે આ ગાંઠ ?

અને એ યાદ કરવા જતાં એને યાદ આવે
એણે યાદ રાખવાની હોય એ વાત.

ગાંઠ પોતે કૈં કરતી નથી
માત્ર, કૈંક ભૂલાયાની યાદ આપે છે.
કારણ કે ગાંઠ આગળ ગતિરોધ સર્જાય છે.
ગાંઠ આવે ત્યાં થોભવું પડે, થોભીએ એટલે વિરામ મળે
વિચારવાની તક મળે…

વર્ષમાં આવતી આ જન્મદિવસની ગાંઠ યાદ અપાવે છે,
આપણા જન્મના હેતુની અને વહી ગયેલા સમયની…
કેટલો સમય વીત્યો એ તો જાણ્યું…
કેટલો બાકી છે એ અજાણ્યું…
તો હેતુસિદ્ધિ માટે શું ? ક્યારે ?

( તુષાર શુક્લ )

વર્ષગાંઠ
બે શબ્દો મળીને બને છે આ એક શબ્દ
વર્ષ અને ગાંઠ, વર્ષની ગાંઠ, ગાંઠનો દિવસ.
જે, વર્ષમાં આવે એકવાર.
વર્ષ બદલાયાનું સૂચન કરતી ગાંઠ
વર્ષ વીત્યાની યાદ અપાવતી ગાંઠ

દિવસ એક જ છે, પણ એને જોવાની રીત જૂદી છે
વર્ષ વીતી જવું દુ:ખદ છે
વર્ષનું બદલાવું આશા પ્રેરક છે
નવા જ વર્ષનું શરૂ થવું ઉત્સાહ વર્ધક છે
એક જ દિવસ – ત્રણ જીવન દ્રષ્ટિ
ત્રણે અસર કરે આપણાં જીવનને.

દુ:ખ… આશા… ઉત્સાહ…
આપણે કઈ રીતે જોવા માંગીએ છીએ એ આપણા પર છે.

ડગ ધીમાં પડે, ડગમગે, થંભે કે દોડે…
એનો આધાર આપણી જીવનદ્રષ્ટિ પર !

( તુષાર શુક્લ )