વરસાદ વિશે પૂછ,માવઠાંનું રહેવા દે.
દરિયા વિશે પૂછ, નાવડાનું રહેવા દે.
.
પૂછ અગર પૂછવું હોય તો ભીંનાશ વિશે.
આપણાં વિશે પૂછ, તાપણાનું રહેવા દે.
વરસાદ વિશે પૂછ,માવઠાંનું રહેવા દે.
મૌસમ નથી અને જે વરસી પડ્યાં છે.
બાવરા વિશે પૂછ, સાગઠાનું રહેવા દે.
વરસાદ વિશે પૂછ,માવઠાંનું રહેવા દે.
.
નથી ખબર કે અળખામણું આગમન છે!
બાથ વિશે પૂછ, બાવડાનું રહેવા દે.
વરસાદ વિશે પૂછ,માવઠાંનું રહેવા દે.
જળ ભર્યા છે ઝબોળી ‘દેવ’ બેડલા.
કુવા વિશે પૂછ, પાવઠાનું રહેવા દે.
વરસાદ વિશે પૂછ,માવઠાંનું રહેવા દે.
.
( દેવાયત ભમ્મર )
ના રહ્યો વર્ષો જૂનો અંધાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં,
થઈ ગયું ઘર તેજનો અંબાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
એક સરખો છે બધે ધબકાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં,
દેહમાં હું દેહનીયે બ્હાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
તેલની માફક પુરાતું જાય છે કેવળ સ્મરણ,
માત્ર અજવાળું જ અપરંપાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
અણસમજમાં કેટલા આભાસ અંધારે રચ્યા,
ના કશું આ પાર કે ઓ પાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
વસ્ત્ર જુદાં લાગતાં’તાં સ્પર્શની સીમા થકી,
તેં વણેલા જોઉં સઘળા તાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
તું ઝલકતી સર્વ રૂપે, છે સ્વયમ સૃષ્ટિ જ તું,
શોધવો ક્યાં જઈ હવે સંસાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
પૂર કેવાં ઊમટ્યાં સઘળું તણાયાની મઝા,
ક્યાં હવે એ ગ્રંથ કે એ સાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
કોઈ મારાથી અલગ ના, હું અલગ ના કોઈથી,
થઈ ગયું કંઈ એમ એકાકાર પ્રગટી જ્યોત જ્યાં.
.
( રાજેશ વ્યાસ “મિસ્કીન” )
આ જગતની જાતરામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી,
તે લખી તે વારતામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
આંખ મીંચી ચાલવામાં મસ્તી, પણ જોખમ ખરું,
એમ લાગે, આપણામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
જો પ્રયાસોના ગુબારા આભ આંબી ના શકે,
દોર એનો કાપવામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
સ્વપ્નમાં નહીં આંખ સામે એક પળભર આવ તો,
જિંદગીભર જાણવામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
કેફ કાયમ હોય ના-એ સત્યને સમજી પછી,
ઘૂંટ બે-ત્રણ માણવામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
આપની પરછાઈ મોટી આપથી જો થાય તો,
દીપને સંતાડવામાં કાંઈ પણ વાંધો નથી.
.
( મઘુમતી મહેતા )
અપના કરગઠીયાં ને છાણાં…અપના ધૂણા અપના ધૂવાં,
દીધા ચેતવી દાણેદાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં.
.
સમિધ થઈ ગ્યા તાણાવાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં,
ચેતી ગયા’ ટાણા ને વ્હાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં.
.
ઘરમાં જેમ ફરે ધૂપદાન…એમ કોડિયે ઠરે તૂફાન…
એમ ઓરડા થઈ ગયા રાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં..
.
આંખ વાખ અરુ સાખ ચેતવી…અંત અરુ શરૂઆત ચેતવી…
ઝગવી દીધા દાણેદાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં.
.
એક ચીપિયો ઐસા દાગા…ભરમ હો ગયા ડાઘા…વાઘા…
ખાણાના ખૂલ ગયા ઉખાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં..
.
એક નજર ને શક ને હૂણા, એક પલક ને ધખ ધખ ખૂણા,
ધૂવાં કર દિયા ઠામ ઠિકાણા… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં.
.
આભ સોસરું ત્રિશૂળ ખોળ્યું …નાભ સોસરું જળમૂલ ખોલ્યું,
ઔર ધૂવાંમાં થાપ્યાં થાણાં… અપના ધૂણા અપના ધૂવાં.
.
( લલિત ત્રિવેદી )
નદીનું નામ લઈ જળજોગ જાણી જો,
સપરમી પળ મળી છે તો પ્રમાણી જો.
.
સમય તું સાચવે, પાળે વચન કિન્તુ,
થવાની હોય ત્યાંથી પણ કમાણી જો.
.
પ્રથમ ચશ્માંના લેન્સીસ સાફ કર બંધુ,
પછીથી ગંધ જો, ને રાતરાણી જો.
.
અહીં છે ઊગવું, આથમવું સઘળું એક,
સમય શું ચીજ છે એ પણ પિછાણી જો.
.
ઋતુઓનો કશોએ અર્થ ક્યાં સરતો ?
નથી થાતી અવસ્થાની ઉજાણી જો.
.
ઘણું એ આપમેળે લયમાં આવી જાય,
પ્રમાણી હોય રસભર આદ્ર્રવાણી જો.
.
જરા ખંખેરી નાખું ખેસથી ખેપટ,
પછી તું ભાત, રંગો, પોત, પાણી જો.
.
બચે તો માત્ર એક જ શબ્દ બચવાનો,
બધુંએ થઈ જવાનું ધૂળધાણી જો.
.
( સંજુ વાળા )
ઓળખ્યોને હું કોણ છું ?
પાપણ પર ઝૂલતો’તો, તમને કબૂલતો’તો, આભ જેમ ખૂલતો’તો એ જ હું
ઓળખ્યોને હું કોણ છું ?
.
ચોપડીનાં પાનાંમાં સુક્કું ગુલાબ થઈને રહેવાને આવ્યું’તું કોણ ?
તમને વણબોલાવ્યે મારી આ શેરીમાં બોલાવી લાવ્યું’તું કોણ ?
કળીની જેમ ફૂટતો’તો, તમને ઘૂંટતો’તો, તોય સ્હેજ ખૂટતો’તો એ જ હું
ઓળખ્યોને હું કોણ છું ?
.
લાગતો’તો જીવનમાં તમને દુકાળ ત્યારે આવ્યો’તો થઈને વરસાદ
સુક્કાભટ ખેતરમાં ત્યારબાદ ખીલ્યો’તો મોલ ખૂબ આવ્યું કંઈ યાદ ?
યાદ ન’તો રહેતો જે આંસુ થઈ વહેતો જે તોય કંઈક કહેતો જે, એ જ હું.
ઓળખ્યોને હું કોણ છું ?
.
( અનીલ ચાવડા )
હે પરમ તેજ પરમાત્મા!
મને આવી મળોને સામા,
પ્રત્યક્ષ નહીં તો, પરોઢનાં સપનામાં…
.
મેં લખ્યા કેટલા કાગળ
પ્રોઈને આંખનું કાજળ,
ઉત્તર ઝંખું છું પળ-પળ,
પછી થયું એ ભાન
કે ખોટાં લખ્યાં હતાં સરનામાં…
.
મને દ્યો ને તમારું તેજ,
ઝળહળતું નહીં તો સ્હેજ,
હું માંગું એટલું એ જ,
તમે સૂર્યના સર્જક
રહેજો સતત મારી રટણામાં…!
.
હે પરમ તેજ પરમાત્મા !
.
( ભગવતીકુમાર શર્મા )
શેઢે બેઠો છે કિરતાલ.
મારી સાથે મહેનત કરતો, જાણે ભાગીદાર.
શેઢે બેઠો છે કિરતાલ.
.
હું ખેતર ખેડું, તે માથે મેઘ થઈને વરસે.
મેં વાવેલા દાણે દાણે હેત હૂંફાળું સ્પર્શે.
ક્યારે ક્યારે લીલાપ થઈ છલકાતો પારાવાર.
શેઢે બેઠો છે કિરતાલ.
.
નીંદામણ હું કરી, ચાડિયો થઈ, રખોપું કરતો.
ડૂંડે સાચાં મોતીનું તે ભરત રૂપાળું ભરતો.
છૂપો રહીને તે ચીવટથી કરતો કારોબાર.
શેઢે બેઠો છે કિરતાલ.
.
મારી મહેનત થઈ ફોતરાં પવન મહીં ફેંકાતી.
અને ખળામાં તેની વ્હાલપ ઢગલો થઈ ઠલવાતી.
ભાગ ન માગે ને યશ આપે આ કેવો વહેવાર ?
શેઢે બેઠો છે કિરતાલ.
.
( કિશોર બારોટ )
સોયના અણીયાળ જળમાં બોળવા જેવો નથી,
એક પરપોટો ખરેખર ફોડવા જેવો નથી.
.
શક્ય છે કે ક્ષણ મહીં મારું તખલ્લુસ ઓગળે,
કે મને ક્ષણનાં ભરોસે છોડવા જેવો નથી.
.
જોતજોતામાં જ ઘર ઘરમાંથી નીકળી જઈ શકે,
કોઈ રસ્તો ઘરની સાથે જોડવા જેવો નથી.
.
આજે એણે શબ્દનું બખ્તર ઠઠારી લીધું છે,
રામ ! આજે રણમાં રાવણ રોળવા જેવો નથી.
.
ક્યાંય ભીતર-બહાર પડઘાતું નથી વાતાવરણ,
ક્યાંય કલરવના કળશને ઢોળવા જેવો નથી.
.
( સુરેન્દ્ર કડીયા )
રંગફુવારો
છલકે, પતંગિયાં
રંગબેરંગી.
.
આભઝરૂખે
શરમાઈને બેઠો
બીજનો ચંદ્ર.
.
સૂર્યકિરણ
નદીમાં પડી, કરે
છબછબિયાં.
.
ખભે કુહાડી
કઠિયારાને જોતાં
રડતું ઝાડ.
.
કઠિયારાને
આવતો જોતાં, ઊડી
ગયા ટહુકા.
.
પરોઢે બોલે
કૂકડો, આંખો ખોલે
સૂરજદાદા.
.
અનરાધાર
વર્ષા, ખીલતું ભીના
વાને જંગલ.
.
ભરઉનાળે
વાદળનો છાંયડો
શોધે સૂરજ.
.
વળાવી જાન
ઘરમાં બધે ફરી
વળી ઉદાસી.
.
કન્યાવિદાય
કોયલનો ટહુકો
થયો પારકો.
.
ડાહ્યો દીકરો
બાપાને પગે લાગે
ઘરડાંઘરે.
.
ઉપર આભ
નીચે ધરતી, સૂતો
ટૂંટીયું વાળી.
.
કચરો કાઢી
સાવરણી હમેશાં
પાળતી ખૂણો !
.
( ધનસુખલાલ પારેખ )