આજ સુધી – અજ્ઞાત

આજ સુધી,

લોકો મને મળવા આવે ત્યારે હું કહેતી :

જુઓ, મારું ઘર કેટલું સુંદર છે !

ઘરમાં મેં સંગ્રહેલી વસ્તુઓ કેટલી કલાત્મક છે !

મારાં બાળકો કેવાં હોશિયાર ને તેજસ્વી છે !

 .

મારાં કાર્યોમાં મેં કેટલી બધી સિદ્ધિ મેળવી છે !

લોકોમાં મારી કેટલી પ્રશંસા થાય છે !

સીધી કે આડકતરી રીતે આ બધું હું કહેતી

અને મારી આ આવડતો પર હું ફુલાતી.

 .

અથવા, હું કહેતી કે :

જુઓ, મારા શરીરમાં કેટલી વ્યાધિઓ છે !

મારાં સ્વજનો કેટલાં સ્વાર્થી છે !

લોકો કેટલાં કૃતઘ્ન છે !

મેં આખી જિંદગી પામાણિકતાથી કામ કર્યું

અને બીજાઓને માટે જાત ઘસી નાખી

પણ મને ક્યારેય એનો બદલો મળ્યો નહિ.

 .

હું આમ કહેતી અને આ બધી બાબતો માટે

લોકોનો, કે નસીબનો, કે ભગવાન, તમારો વાંક કાઢતી.

 .

પછી એક સ્નિગ્ધ પ્રભાતે ઝળહળ કરતો સૂરજ ઊગ્યો,

અને સુક્કાં તરણાં સોનાવરણાં થઈ ગયાં.

 .

હવે મને કોઈ કાંઈ પૂછે તો હું ચુપ રહું છું

દુનિયાની બજારમાં મને શું મળ્યું ને શું નહિ,

એ વાત હવે મને અડતી નથી.

 .

હવે મારું મન આખોયે વખત

તમારા દિવ્ય પ્રેમમાં નાહેલું, મૃદુ ને સભર રહ્યા કરે છે.

 .

અંતરતમ આનંદની વાત કોને કરી શકાય ?

પણ તમે જાણો છો, પ્રભુ !

અને એટલું પૂરતું છે.

 .

( અજ્ઞાત )

પ્રાર્થના – ડો. ભરતભાઈ મિસ્ત્રી

(૧)

હેત !

અહેતુક અનરાધાર આનંદ હેલી

એ જ હેત.

સ્વજનની અશબ્દ ઓળખ

એ જ હેત

કુબજાના અંગોમાં કોળતી

કૃષ્ણ ઘટના

એ જ હેત.

ચાર ભવનના સુખનાં

સામે પલ્લે જાજેરા જોખાતા

ચપટી તાંદુલ

એ જ હેત !

 .

તું પ્રાણવાયુ, શ્વાસ-ઉચ્છવાસ અમે !

 .

(૨)

મૈત્રી

લેતી-દેતીના સ્થૂળ સીમાડાને

પાર ઊગતી, ઉછરતી અને

વિસ્તરતી સ્નેહ સુગંધ

એ જ મૈત્રી.

શબ્દાતીત, અદ્વૈત અનુભૂતિ

એ જ મૈત્રી.

સંબંધોના સંજીવની મંત્રો

એ જ મૈત્રી.

સમસંવેદનાની હોડીમાં થતી

પૂણ્ય યાત્રા

એ જ મૈત્રી.

 .

તું મંત્ર, મુગ્ધ અમે !

 .

( ડો. ભરતભાઈ મિસ્ત્રી )

અટકી અટકી – મધુમતી મહેતા

બગલા જેવું ધ્યાન ધરે છે અટકી અટકી

મનનો મણકો આજ ફરે છે અટકી અટકી

 .

રમતાં રમતાં થોભું છું ને નીરખું સઘળે,

જાણે હરણું ઘાસ ચરે છે અટકી અટકી

 .

ભીની આંખે સાસરિયે જાતી કન્યા સમ,

વૃક્ષો પરથી પાન ખરે છે અટકી અટકી

 .

બુઢ્ઢી મા તો જૂની વાતો કરતાં કરતાં

આજ બની હો એમ કહે છે અટકી અટકી

 .

આંખો મીંચી ખૂબ પીઉં છું અંધારાને

આઘે દીવો સાદ કરે છે અટકી અટકી

 .

વીંટી તો ખોવાઈ નથી તો એને મળવા

મહેતા ડગલાં કેમ ભરે છે અટકી અટકી

 .

( મધુમતી મહેતા )

તમને લઈ જવા માટે – સુરેશ દલાલ

તમને લઈ જવા માટે

રસ્તો તો તૈયાર છે : પણ થાક્યા છો

અહીં બેસો તો ખરા.

 .

દોડ દોડ શું કર્યા કરો છો ?

આવતી કાલની સલામતી માટે

આટલું બધું શું તરફડ્યા કરો છો ?

થોડીક વાર તો આકાશ જુઓ

થોડીક વાર તો જુઓ ધરા

અહીં બેસો તો જરા.

 .

આકાશના કોઈક ટુકડાને

તમારી સાથે જીવવું છે

રોજ રોજ તમારે જ આંગણે ઊગેલા ફૂલને

તમને કૈંક કહેવું છે.

 .

તમે સ્હેજ

થોડીક ક્ષણ પણ ઊભા રહેશો

અમસ્તા પણ મૂંગા રહેશો

તો તમારી જ ભીતર

રહેલા પંખીને ટહુકવું છે.

 .

તમે થોડાક તો તમારા પ્રત્યે

ઓછા ક્રૂર થાવ

તમે દુનિયાદારીથી થોડક તો દૂર થાવ

ખાતરી આપું છું

કે તમને લઈ જવા માટે

રસ્તો તો તૈયારછે : પણ થાક્યા છો –

તો અહીં બેસો તો જરા.

 .

( સુરેશ દલાલ )

एक अनकही कहानी – दीपक भास्कर जोशी

मैं

जब भी संवेदन भार

से

उसके

कुछ और

करीब जाने के लिए

अपने

कदम बढाता हूँ,

तब

एक बिल्ली की

सधी उछाल की तरह

अपने प्रेमी के साथ गुजारी

चांद रातों की

कहानी सुनाने लगती है !

मानो मेरे बढते हुए कदम रोकना चाह रही हो !

तब मैं

मेरी कविताओं की डायरी

ताल के पानी पर

तैरते चांद के

प्रतिबिंब को

निशाना बना कर

फेंक देता हूँ

एक धीमी सी

डुबुक की आवाज होती है

और

कुछ नन्हे से पानी के बुलबुले

सतह पर आकर बिखर जाते है

सतह पर तैरते

चांद का प्रतिबिंब

बिखर जाता है……….!

मैं रुके हुए फैसले की तरह ताकता

रह जाता हूँ

बिखरे चांद के प्रतिबिंब

की ओर !

जब आखरी पानी का बुलबुला

सतह पर

आकर मिट जाता है

तब मैं अपने कदम

मोड लेता हूँ

उस दिशा में

जहाँ से मैं चला था.

 .

( दीपक भास्कर जोशी )

પ્રેમરંગથી ન્યાલ – મેઘબિંદુ

પ્રેમરંગથી ન્યાલ

સાંવરિયા તારા પ્રેમરંગથી ન્યાલ

 .

સ્મિતભર્યા સૌરભની બંસી

સાંભળતા હરખાતી

તારા સંગે રંગભીની થઈ

આશ્લેશે મલકાતી

વરસાવે તું વ્હાલ

સાંવરિયા તારા પ્રેમરંગથી ન્યાલ

 .

ઉમંગનાં ફૂલોથી શોહે

જીવતરનો આ બાગ

રંગરાગના લયતાલથી

ખીલ્યો રે અનુરાગ

પળપળ મારો ખ્યાલ

સાંવરિયા તારા પ્રેમરંગથી ન્યાલ

.

( મેઘબિંદુ )

સતત દ્વાર થઈને – નરેશ સોલંકી

સતત દ્વાર થઈને ખખડવાનું લાવ્યા,

નરી અંધતા લઈ રખડવાનું લાવ્યા.

.

અમે ચીસ, પડઘા, ટહુકા ને ગીતો

પછી ખીણ અંદર ગબડવાનું લાવ્યા.

 .

છીએ ખુરશી ટેબલ ને કાગળની ફાઈલ,

મનોમન ઉદાસી બબડવાનું લાવ્યા.

 .

મને થાતી ઈર્ષાઓ પીંજરનાં પંખી

નગરમાં અકારણ ફફડવાનું લાવ્યા.

 .

કલેજું ભલેને સિકંદરનું રાખો

મસાણોમાં માથું રગડવાનું લાવ્યા.

.

છતો જોઈને બસ આ વરસે છે વાદળ

અમે રિક્ત નેવે દદડવાનું લાવ્યા.

 .

( નરેશ સોલંકી )

જીત તમને – હરીશ પંડ્યા

જીત તમને કોઠે પડી ગઈ

અમે સ્વીકારી હાર,

શું પામ્યાં ને શું શું ખોયું

એ વાતનો છે અણસાર ?

 .

તમે રમઝટ વરસાદે નાહ્યાં

અમે ઝીલ્યાં છે ફોરાં,

લથબથ અંગ ભલે થયાં તમારાં

પણ ભીતર છો કોરાં;

 .

તમને ઘૂઘવતો દરિયો ગમે

અમને ઝરણાંની ધાર,

જીત તમને કોઠે પડી ગઈ

અમે સ્વીકારી હાર;

 .

તમે ઊગતાં સૂરજને પૂજો

અમે સંઘર્યો અજવાસ,

તમને ગમતાં સુખ-સગવડ સૌ

અમને ગમે વનવાસ;

 .

આપણી વચ્ચે છેટું છે ઘણું

તમે ત્યાં, અમે આ પાર,

જીત તમને કોઠે પડી ગઈ

અમે સ્વીકારી હાર,

 .

 ( હરીશ પંડ્યા )

ક્યાં છે ? – સિકંદર મુલતાની

પ્રશ્ન ક્યાં છે ? જવાબ પણ ક્યાં છે ?

હાથમાં મુજ કિતાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

કે મળો આપ ને હસી ન શકું,

એટલાં દી’ ખરાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

કેમ તું  ફૂલદાનીને રોવે ?

મુજ કને ફૂલછાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

મરતબો-માન, પગ કરી જાતાં,

નિત્ય ચાલે, રૂઆબ પણ ક્યાં છે ?

 .

કેમ સરખાવે ચાંદથી મુજને ?

મુજ શીતળતા-શબાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

કેમ ના થાય ? આંખ, ઊંઘણશી !

કનડે એવાં ય ખ્વાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

રાત વીતી ગઈ ‘સિકંદર’ પણ-

ક્યાં ઉષા ? આફતાબ પણ ક્યાં છે ?

 .

( સિકંદર મુલતાની )

વાંચુ તને – અંજુમ ઉઝયાન્વી

મન હવે મળવા કદી લલચાય તો વાંચુ તને,

રૂપ તારું આંખથી જીરવાય તો વાંચુ તને !

 .

સાચવી રાખું જતનથી કંઠ ભીનો રાખવા,

નીર મારા ખોબલે સચવાય તો વાંચુ તને !

 .

રોજ પંપાળું બધી સંવેદના તન્હાઈમાં

તું કસુંબલ હેતમાં ઝીલાય તો વાંચુ તને !

 .

તારલા મીઠા અવાજે ગીત ગાશે પ્રીતનાં

આભમાં અવસર નવો ઉજવાય તો વાંચુ તને !

 .

માણસો ધગતા રવિની આંચથી દાઝી ગયા,

સાંજનાં શીતળ હવા લ્હેરાય તો વાંચુ તને !

 .

ઝાડ સૂકાં તું ભલે પોંખે નવી લીલાશથી

આજ મારું ભાગ્ય જો બદલાય તો વાંચુ તને !

 .

રાત ગાળે મૈકદામાં શેખ ને પંડિત બધા

ભેદ સૌની પ્યાસનો સમજાય તો વાંચુ તને !

 .

આજ તારા ઘર લગી લાવી મને મારી ગઝલ

બારીએથી તું હવે ડોકાય તો વાંચુ તને !

 .

આંખને ખાલી ચડી અંજુમ રસ્તો જોઈને

આંગણામાં તું હવે ડોકાય તો વાંચુ તને !

 .

( અંજુમ ઉઝયાન્વી )